De laatste sprong voorwaarts op het gebied van milieu-, maatschappelijke en governancerapportage (ESG) binnen de Europese Unie is de richtlijn voor duurzaamheidsrapportage voor bedrijven (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD). Deze nieuwe richtlijn, die in 2024 van kracht wordt, vervangt de voorgaande richtlijn voor niet-financiële rapportage (NFRD) en heeft gevolgen voor bedrijven van alle groottes.
De CSRD zal belangrijke gevolgen hebben voor de hele Europese commerciële sector. Aangezien de deadline voor naleving voor de deur staat, is het voor bedrijven van vitaal belang om hun verplichtingen onder de nieuwe norm te begrijpen en de nodige voorbereidingen te treffen om aan de bepalingen te voldoen. In dit artikel gaan we dieper in op de details van de CSRD - inclusief de specifieke kenmerken, op wie de norm van toepassing zal zijn, wanneer de norm van kracht wordt en vooral hoe arbodeskundigen een cruciale bijdrage kunnen leveren aan de ESG CSRD-rapportage.
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een wettelijke rapportageverplichting die is ingevoerd door de Europese Unie en die grote bedrijven verplicht te rapporteren over hun betrokkenheid bij milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG). Deze richtlijn vervangt de al bestaande Niet-financiële Rapportagerichtlijn (NFRD) van de EU en geeft een bredere, meer omvattende benadering van ESG-rapportagevereisten aan die van invloed zal zijn op een breed scala aan bedrijven, zowel binnen de EU als wereldwijd.
Het CSRD streeft er in de eerste plaats naar om investeerders en belanghebbenden te voorzien van essentiële informatie over de potentiële investeringsrisico's die verbonden zijn aan duurzaamheidskwesties, zoals veiligheid en welzijn op de werkplek, klimaatverandering, enz. Daarnaast benadrukt het de behoefte aan transparantie van bedrijven door te laten zien welke verschillende invloeden bedrijven hebben op ons milieu en de maatschappij in het algemeen.
Termijnen voor betrokken entiteiten en respectieve criteria voor CSRD-rapportering
| Begindatum | Betrokken entiteiten | Criteria |
|---|---|---|
| 1 januari 2024 | Grote bedrijven (>500 werknemers) die al vallen onder de Richtlijn Niet-financiële Rapportage (NFRD) | Moeten beginnen met rapporteren volgens de CSRD voor boekjaar 2024. Verslag moet worden gepubliceerd in 2025 |
| 1 januari 2025 | Grote bedrijven die nog niet onder de NFRD vallen | Moeten aan minstens twee van de drie voorwaarden voldoen: Meer dan 250 werknemers, 40 miljoen EUR omzet, of 20 miljoen EUR aan totale activa. Start rapportage volgens de CSRD voor het fiscale jaar 2025. Verslag moet worden gepubliceerd in 2026 |
| 1 januari 2026 | Kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) genoteerd op door de EU gereguleerde markten | Geldt voor mkb-bedrijven die ten minste twee van deze drempels overschrijden: meer dan 10 werknemers, meer dan 700.000 euro netto omzet of meer dan 350.000 euro aan totale activa. Rapportage verplicht vanaf boekjaar 2026, maar ze kunnen zich afmelden tot 1 januari 2028. |
| 1 januari 2028 | Bedrijven uit niet-EU-landen | Dit geldt voor bedrijven met: een netto-omzet van meer dan 150 miljoen euro in de EU, en ten minste één dochteronderneming of filiaal in de EU. |
EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) heeft technisch advies gegeven aan de Europese Commissie om de laatste hand te leggen aan de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) als de standaard voor verslaglegging over MVO en om de implementatie ervan te ondersteunen.
Hieronder staan de relevante gebieden voor CSRD-rapportage met betrekking tot sociale aspecten, waaronder gezondheid en veiligheid als onderdeel van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS):
- Gezondheid en veiligheid van eigen personeel
- Verantwoordelijke toeleveringsketen & mensenrechten
- Diversiteit
- Betrokken gemeenschappen
- Consumenten
Meer specifiek kunnen de meetgegevens met betrekking tot gezondheids- en veiligheidsaspecten het volgende omvatten:
- Incidenten en ongevallen op het werk: Aantallen en percentages van ongevallen op het werk, incidenten die ternauwernood werden voorkomen en letsels die niet fataal en fataal zijn,
- Gezondheidsproblemen op het werk: Informatie over werkgerelateerde gezondheidscomplicaties, zoals beroepsziekten of spier- en skeletaandoeningen,
- Aanpak van gezondheids- en veiligheidsmanagement: Details van de systemen en processen die zijn aangenomen voor het beheer van gezondheids- en veiligheidsrisico's, inclusief naleving van lokale en internationale wetgeving,
- Opleiding en bewustwording: Informatie over de gezondheids- en veiligheidsgerichte training die aan werknemers wordt aangeboden, inclusief de regelmaat en omvang van dergelijke trainingssessies,
- Initiatieven voor welzijn op het werk: Acties die zijn ondernomen om de lichamelijke en geestelijke gezondheid en het algehele welzijn van het personeel te bevorderen,
- Betrokkenheid bij en communicatie met belanghebbenden: De aanpak van het bedrijf om met zijn werknemers en andere belanghebbenden in gesprek te gaan over gezondheids- en veiligheidskwesties en de methoden voor het melden van ongevallen of klachten.
Het is nu essentieel voor bedrijven binnen de Europese Unie (EU) om belangrijke indicatoren voor gezondheid, veiligheid, training, ontwikkeling van vaardigheden en balans tussen werk en privéleven te identificeren en te rapporteren. Het creëren van een werkomgeving waarin het welzijn van werknemers centraal staat, is een cruciale stap op weg naar duurzame economische veerkracht. Naast het verstrekken van informatie over hun eigen werknemers, hebben bedrijven ook de plicht om gegevens te rapporteren over werknemers in hun waardeketen, klanten en de grotere gemeenschap.
De essentie van ESG-inspanningen is verantwoordingsplicht en transparantie. Bedrijven in de EU moeten niet alleen laten zien dat ze zich inzetten voor ethische werkpraktijken en een rechtvaardige behandeling van personeel, maar ook dat ze zich inzetten voor partnerschappen met leveranciers en verkopers die dezelfde principes hanteren, ongeacht hun locatie in de wereld. De effectiviteit van ESG-strategieën hangt vaak af van een productieve samenwerking met belanghebbenden. Leveranciers, verkopers en klanten zouden allemaal moeten inzien dat inspanningen om een verantwoord bedrijfsmodel te cultiveren en te handhaven veel voordelen met zich meebrengen.
Duurzaamheidsaanpak als paradigmaverschuiving
De noodzaak om de impact van bedrijfsactiviteiten te harmoniseren met maatschappelijke en milieusystemen onderstreept de essentie van duurzaamheidsstrategieën. Het verankeren van duurzaamheid in het strategische kader van een bedrijf gaat gepaard met een uitgebreid en continu transformatieproces. Deze herschikking is overkoepelend omdat alle lagen van een bedrijf rekening moeten houden met milieu-, sociale en governancefactoren (ESG) in hun strategische planning, operationele processen, bedrijfsmodellen en productontwerpen.
Essentiële fasen in de reis naar transformatie
Beoordeling van de huidige staat: Begin met een grondige en eerlijke beoordeling van de huidige staat en activiteiten van uw bedrijf. Deze evaluatie zal dienen als een feitelijke hoeksteen, waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen voor je bedrijf en de zorgen van belanghebbenden. Het is cruciaal om zowel de interne impact (inside-out) als de externe perceptie van je bedrijf (outside-in) in overweging te nemen. Dit perspectief moet ook beoordelen hoe de bedrijfswaarde wordt beïnvloed door potentiële risico's en kansen, inclusief aspecten als efficiëntieverbeteringen, innovatiepotentieel, veerkracht en invloeden op reputatie en legitimiteit. De resulterende inzichten kunnen worden geconsolideerd in een materialiteitsmatrix.
Doelen en tegenmaatregelen: Stel na de statusbeoordeling doelen en implementeer maatregelen die rekening houden met de belangen van belanghebbenden en wettelijke vereisten. U wilt misschien ook bestaande doelen en maatregelen testen in vergelijking met de huidige staat en het doel dat bereikt moet worden, wat een kans biedt voor een kloofanalyse of een afstand-tot-doelanalyse.
Uitvoering: Implementeer de noodzakelijke maatregelen. Dit omvat het in kaart brengen en vastleggen van verantwoordelijkheden, budgetten, middelen en een tijdlijn in een praktisch stappenplan.
Consistente beoordelingen: Na de uitvoering is het van cruciaal belang om voortdurend te controleren of de gestelde doelen zijn bereikt met de toegepaste maatregelen. Tegelijkertijd is het cruciaal om te evalueren of er verdere aanpassingen of maatregelen nodig zijn.
De stappen omvatten het PDCA-raamwerk (Plan, Do, Check, Act) dat vaak wordt gebruikt in managementsystemen die overeenkomen met normen zoals ISO 45001, ISO 14001 en ISO 50001. Het is vruchtbaar om deze benadering van continue verbetercycli over te nemen in de context van ESG-beheer, omdat de controlefase een statusanalyse biedt en daarmee het begin van de volgende cyclus aangeeft.
Omdat gezondheid en veiligheid op het werk een belangrijk onderdeel vormen van de rapportage als onderdeel van het "sociale" element in de CSRD-rapportage van de EU, kunnen de gezondheids- en veiligheidsprofessionals een volledige bijdrage leveren met hun kennis en ervaring op dit gebied door processen, vereiste gegevenspunten, analyse en rapportage op elkaar af te stemmen. Bovendien kunnen ze ervoor zorgen dat de rapportage voldoet aan de gezondheids- en veiligheidseisen binnen hun organisatie.